download pdf

DUOTONE

 

JANET MEESTER ( Groningen), MARTHA

 

15 januari t/m 19 februari

 

Onlangs waren we weer op eens op de zoveelste bijeenkomst ‘over kunst’ met vertegenwoordigers van van alles wat, Op een gegeven moment bracht een representant van een kunstacademie het volgende ter berde: ‘zou het kunstonderwijs zich tegenwoordig niet eigenlijk moeten richten op het maatschappelijk geëngageerde en de maatschappelijk relevante van kunst. Met andere woorden een meer toegepaste kunstopleiding moeten zijn?’

Deze opmerking ging verder zonder commentaar van andere aanwezigen voorbij, het was ook niet iets dat direct aansloot bij waar het op dat moment over ging. Maar u begrijpt wellicht dat het ons is bijgebleven.

 

Wat in de politiek begon met termen als publieksbereik. publieksparticipatie, sociale cohesie, sociale interventie en interactie vertaald zich al in Gemeenschapskunst, kunst de wijken in, bewustwordingsakties en interactieve manifestaties.

Dat dit nu ook serieus in opleidingsinstituten als uitgangspunt voor het beroep als kunstenaar wordt overwogen is weer een stap verder in de richting van ... ja van wat.

Van iets wat misschien wel ‘staatskunst’ kan worden genoemd. En in dit geval niet een verheerlijking van het heersende systeem of de leiders ervan, zoals het geval is in totalitaire maatschappijen, maar gericht op een kanalisering van onvrede en onmacht misschien..

 

Het is ook, zoals we al eerder stelden, alsof de opgeheven sociale academies van zo’n 30 jaar terug op deze wijze een herintrede doen. Kort geleden werd ik er op attent gemaakt dat er inmiddels een grote groep mensen rondloopt die niet weet wat een sociale academie is of is geweest. Welnu, op deze academies werden jaren zeventig en begin jaren tachtig sociale acties beraamd Met behulp van stimulerende filmpjes, harde of ludieke acties (afhankelijk van de mate van diehardnes van de bedenkers), discussies en sociale interventies werd getracht de gewone man te stimuleren tot bewustwordingsprocessen inzake de hem of haar omringende wereld. Herkent u er al iets in?. Misschien wordt het dan ook tijd voor een nieuwe naam: de ‘Academie voor Sociale Kunst’ of iets dergelijks.

 

U zult begrijpen dat de kunst zoals wij die nu in K09 laten zien niet in dit model past. Maakt dit de kunst die we hier op deze expositie zien van Janet Meester en Martha Scheeren maatschappelijk irrelevant of niet-geengageerd?. In het kader van bovenstaande natuurlijk wel. Maar wij hebben het wel eerder gezegd: zolang er kunst wordt gemaakt als dit en zolang er ook jonge, beginnende kunstenaars zijn die zich in hun werk baseren op modernistische uitgangspunten of daar juist een commentaar op geven, zolang is deze kunst relevant. Zoals ook schrijvers telkens weer op hun eigen manier bijvoorbeeld een liefdegeschiedenis schrijven, zo maken kunstenaars telkens weer op hun manier kunst waarin kleur, licht, ruimte, materiaal een hoofdrol speelt.

 

En maatschappelijk geëngageerd hoe zit het daarmee?. Dat hangt er vanaf wat men daaronder wil verstaan. Onder engagement wil men tegenwoordig in het geheel niet de spirituele waarde van verbeelding scharen. Engagement is ingaan op maatschappelijke en economische problemen en sprituele waarden, ach, luxe. En dat is wat de kunst op deze expositie vertegenwoordigt: de spirituele kant van het menszijn. Dat komt wel weer terug, zo voorspel ik u, de hele menselijke geschiedenis is er een van golfbewegingen en zo zullen ook in de toekomst meer spirituele waarden weer als maatschappelijk geëngageerd worden erkend. Tot die tijd zijn we hier in K09 welhaast een vorm van ‘underground’ aan het worden.

 

Bij beide kunstenaars hier in K09, Janet meester en Martha Scheeren, speelt kleur en kleurklanken een hoofdrol in het werk. In het werk van beide is een onmiskenbare relatie aanwezig met het Amerikaanse abstract-expressionistische werk van bijvoorbeeld Rothko, Newman en Marcia Hafif. Kunstenaars waar de sprituele werking van kleur en kleurstellingen essentieel is en het werk uitnodigt tot contemplatie en reflectie.

 

Bij Martha Scheeren is het een zaak van intensiveren van de kleur. Met perspex, fluorverven, encaustiek wordt deze tot bijna kleurexplosies verhevigd. In het meest recente werk, waarvan er in K09 een aantal te zien zijn, worden meerdere kleuren door middel van informele patronen van kleurstippen tot pure kleurklank-ervaringen. In deze laatste schilderijen zien we wellicht een soort abstract impressionisme verschijnen.

Martha Scheeren toonde haar werk onder meer in galerie ‘De Parade’ in Amsterdam en meer recent in het Mondriaanhuis in Amersfoort.

 

Janet Meester maakte jarenlang schilderijen op basis van een komvorm. De meest eenvoudige komvorm die men kan bedenken. In grote kleurvlakken met ellipsvormen en daarvan afgeleide vormen ontstonden zo vierkante schilderijen die een element van illusie in zich hadden. Keek men bijvoorbeeld naar de onderkant of de bovenkant van een voorwerp en wat was voorgrond en wat was achtergrond. Deze illusionistische kenmerken zijn de afgelopen jaren uit het werk verdwenen en wat overbleef zijn elementaire vierkanten en de kleur. Een aantal ervan - de kleine schilderijen op tafeltjes - zijn kleurklanken die als het ware fungeren als onaffe partituren. Op andere manieren gearrangeerd of gestapeld laten ze verschillende mogelijkheden van kleurarrangementen zien.

 

Vanaf 19 januari ook een kleine solopresentatie te zien zijn in Museum Belvedère in Heerenveen.

www.janetmeester.nl
www.marthascheeren.nl