Een vervolg op een eerdere presentatie met werken van - en op papier.

Werken waarin het materiaal -papier- een essentiële rol speelt.

Een materiaal dat de hier gepresenteerde kunstenaars uitnodigt tot geconcentreerd en veelal procesmatig werk dat een breed scala aan mogelijkheden laat zien.

Zo zijn er eeuwenoude druktechnieken en reproductieprocessen te zien in bijvoorbeeld het werk van Alexandra Roozen uit Rotterdam, waarvan twee blinddrukken worden getoond, witte reliëfs van kleine ronde vormen, die in deze ruimte wonderlijk genoeg bijna roze lijken te zijn, en in het werk van Drewes de Wit uit Groningen, waarvan een aantal zogenaamde ‘frottages’ zijn opgenomen in de expositie. Naast recente frottages - zoals een afdruk van een schilderij van Wouter Nijland - hangt in K09 een drieluik van ruim dertig jaar oud waarin de ‘kering en inslag’ van een lap linnen wordt gerepresenteerd.

Een recentere druktechniek - de zeefdruk - wordt gebruikt door Johan Kuipers uit Eindhoven. Deze lijken overigens wel getekend op of achter het kunsstof-oppervlak van het werk, wat ze een suggestie van zwevende weefsels geeft.

Een techniek die zich bij uitstek leent voor papier is de aquarel. Twee deelnemers maken werk die onder de noemer ‘aquarel’ zouden kunnen worden geschaard. Beide zetten dit echter in voor werk dat volstrekt anders is dan de traditionele waterige voorstellingen op papier, die men zich bij aquarellen voorstelt. Mark de Weijer uit Den Haag maakte voor deze expositie een werk op de achterwanden van de ruimte. De architectuur van de ruimte, de specifieke kleur waarmee het speciale papier wordt getint zijn elementen die het uiteindelijke aan deze ruimte gebonden werk bepaald. Het werk houdt het midden tussen vormgeving en autonomie. Ook de aquarellen van Hildegard Elma uit Leer in Duitsland zijn verre van traditioneel. De formaten van het werk zijn altijd vrijwel identiek - ± 1.50 x 2.00 m. - dit, om het schildergebaar in een grote streek mogelijk te maken. De schilderstreken, de mate van verdunning van de verf en de kleur (of twee kleuren), gekozen uit een beperkt pallet (hier een indigoblauw en een karmijnrood), worden tevoren bepaald leveren werken op die in alle eenvoud suggesties van ruimte en licht genereren.

Twee kunstenaars gebruiken papier als materiaal voor het construeren van werk. Van Kees Visser uit Haarlem-Parijs zijn er twee kleine werken te zien waarin boekpagina's volgens een systematiek zijn versneden en opnieuw op een systematische wijze in elkaar gezet. De werken zijn gemaakt eind jaren zeventig-begin jaren tachtig van de vorige eeuw, maar ogen tijdloos en modern. Kees Visser is vooral een bekend kunstenaar in Frankrijk waar zijn werk in vele belangrijke collecties is vertegenwoordigd. Het conceptuele werk van Visser uit deze tijd gaat in zijn Parijse galerieën als warme baguettes over de toonbank; zoals overigens momenteel een ware opleving van het werk van zero-kunstenaars - waar het werk van Visser aan kan worden gerelateerd - gaande is. Gerald Vincenz uit Berlijn maakt constructies van met schroeven aan elkaar gezette stukken karton. De constructies zijn eenvoudig en bestaan veelal uit twee ‘ral’-kleuren. Op zijn website ‘Jeder Umsonst’ was het mogelijk een prefab-constructie te bestellen van een zelfgekozen kleurstelling, die vervolgens gratis door Vincenz werd geconstrueerd en aan de besteller werd verzonden. Op deze wijze heeft hij 100 exemplaren van zijn werken gratis verspreid. Een actie waar wij een bijzondere sympathie voor hebben.

Het tekenen op papier wordt in deze expositie vertegenwoordigd door Lisa de Goey uit Groningen, de jongste deelnemer. Lisa de Goey studeerde in 2011 af aan de Academie Minerva en werd daarna onder meer genomineerd voor de Art-Olive prijs voor jonge kunstenaars. Dat ze niet won ligt mede aan de relatieve ‘moeilijkheidsgraad’ van het werk. Het werk bestaat uit de meest eenvoudige handeling: het trekken van lijntjes op papier. Deze handeling is gebonden aan een bepaalde tijdsduur. Zo hangen er twee werken getiteld ‘veertig uur’ en het vervaardigen van elk van deze beide tekeningen nam dan ook veertig uur in beslag. Veertig rechthoeken werden elk in een uur tijd met horizontale en verticale lijnen ingevuld. Ook de ander tekeningen zijn tijdgebonden - minuten of halve minuten tekeningen.

Het werk van Lisa de Goey brengt ons ook weer bij ander werk van Johan Kuipers in deze expositie. In Museum de Pont in Tilburg exposeerde hij kort geleden onder andere twee enorme vellen papier (zo’n 2 x 12 meter elk) liggend op de vloer van de presentatieruimte. Elk vel leek bezaaid met zwarte tekentjes, een enorm veld van onbestemde tekentjes, platgeslagen vliegen of muggen leken het. Bij nadere beschouwing waren de vellen in zwarte inkt beschreven met de volledige tekst van boeken. In een geval betrof dit het boek ‘Job’ uit het Nieuwe Testament. Een - bijna letterlijk - monnikenwerk kunt u zich voorstellen. Deze ‘tekeningen’ zijn te groot om in K09 te presenteren. In plaats daarvan twee kunstenaarsboeken, waarin handgeschreven kopieën van teksten in verschillende vormen, gecombineerd met blinddrukken. Bij beide kunstenaars (Kuipers en De Goey) speelt het begrip ‘tijd’ een essentiële rol, zoals dat ook het geval is in het werk van een conceptueel kunstenaar als On Kawara.

Ter informatie:

Alexandra Roozen neemt deel aan de expositie met courtesy van Galerie Hein Elferink - Staphorst.

Mark de Weijer opende recent galerie ‘Whispering Walls’ in Den Haag. Een galerie ter promotie van zijn eigen werk - ruimtegebonden getint papierwerk voor de wand - en van design gebaseerd op papier van andere ontwerpers.